پترولوژی آمفیبولیت های افیولیت پشت بادام و کمپلکس چاپدونی (شمال شرق استان یزد)

افیولیت پشت بادام و کمپلکس دگرگونی حلقوی چاپدونی در شمال شرق استان یزد واقع گردیده اند. افیولیت پشت بادام شامل متاپریدوتیت، آمفیبولیت، متاگابرو، رودینگیت و لیستونیت می باشد. واحدهای رسوبی پوشاننده افیولیت پشت بادام بعد از دگرگونی به شیست و مرمر تبدیل شده اند. سنگ های قابل مشاهده در کمپلکس دگرگونی حلقوی چاپدونی عمدتاً گنیس، میگماتیت، آمفیبولیت، مرمر و شیست می باشد. در این مطالعه به بررسی آمفیبولیت های موجود در هر دو منطقه پرداخته شده است. در بخش هایی از افیولیت پشت بادام و کمپلکس دگرگونی حلقوی چاپدونی در اثر پدیده تفریق دگرگونی کانی های تیره و روشن موجود در آمفیبولیت ها از یکدیگر جدا شده اند و به صورت نوارهای مجزا از یکدیگر دیده می شوند. بررسی های پتروگرافی و شیمی کانی ها نشان می دهد دو نوع آمفیبولیت در افیولیت پشت بادام وجود دارد: آمفیبولیت های با پلاژیوکلاز حد واسط شامل کانی های آمفیبول از نوع هورنبلند چرماکیتی و هورنبلند آهن دار، پلاژیوکلاز از نوع آندزین تا لابرادوریت، کوارتز، اسفن، ایلمنیت، اپیدوت، آپاتیت و سریسیت می باشند و آمفیبولیت های با پلاژیوکلاز غنی از آنورتیت از کانی های آمفیبول از نوع هورنبلند شرماکیتی و هورنبلند منیزیم دار، پلاژیوکلاز از نوع بیتونیت تا آنورتیت، کوارتز، مسکویت، گارنت (گروسولار)، ایلمنیت، اسفن، پرهنیت، کلریت و لوکوکسن تشکیل شده اند. بررسی های پتروگرافی و ترموبارومتری آمفیبولیت های افیولیت پشت بادام تأثیر حداقل سه مرحله دگرگونی را در آن ها نشان می دهد که با توجه به سن پیشنهادی برای تشکیل این افیولیت در پالئوزوییک بالایی می توان سه حادثه دگرگونی m1، m2 و m3 را به ترتیب به حوادث کوهزایی سیمرین پیشین، سیمرین میانی و سیمرین پسین نسبت داد. نظر به تشکیل پلاژیوکلاز های غنی از آنورتیت، می توان گفت بازالت ها به عنوان سنگ والد در مرحله m1 در رخساره شیست سبز دگرگون شده اند و پرهنیت ها در این مرحله حاصل گشته اند، در نتیجه دگرگونی پرهنیت ها در مرحله m2 که شدت آن در حد رخساره آمفیبولیت بوده، پلاژیوکلازهایی با آنورتیت فراوان بوجود آمده اند. وجود کانی های پرهنیت، کلریت، سریسیت و لوکوکسن نشان از وقوع حادثه دگرگونی در حد رخساره شیست سبز (m3) بعد از دگرگونی در رخساره آمفیبولیت دارد. ماهیت ماگمای والد در منطقه پشت بادام ساب آلکالن و از نوع توله ایتی می باشد. این آمفیبولیت ها با توجه به بررسی های صحرایی منشأ آذرین دارند. بازالت هایی که از دگرگونی آن ها آمفیبولیت های افیولیت پشت بادام تشکیل شده اند در حوضه پشت کمان بوجود آمده و سنگ منشأ آن ها نیز یک اسپینل لرزولیت بوده است. آمفیبولیت های کمپلکس دگرگونی حلقوی چاپدونی شامل کانی های آمفیبول از نوع هورنبلند منیزیم دار، پلاژیوکلاز از نوع بیتونیت که از دگرسانی آن ها پلاژیوکلاز از نوع آندزین حاصل شده است، مگنتیت، پرهنیت و کلریت است. وجود کانی های کلریت و پرهنیت در این سنگ ها نشان از وقوع رخداد دگرگونی برگشتی در حد رخساره شیست سبز بعد از دگرگونی در رخساره آمفیبولیت و بالاتر در زمان ائوسن پسین تا اولیگوسن پیشین دارد. از آن جایی که الگوی ree آمفیبولیت های کمپلکس دگرگونی حلقوی چاپدونی با هیچ یک از استانداردهای معمول بازالت ها همخوانی ندارد و از لحاظ این عناصر بسیار تهی می باشد، همچنین مقادیر بالای al2o3 و پراکندگی نمونه ها در نمودارهای هارکر و بررسی مقادیر نیگلی موجب گردیده تا یک منشأ رسوبی که احتمالاً مارن می باشد برای این سنگ ها در نظر گرفته شود.